DÜNYANIN SÜPER BİLGİSAYAR GÜCÜ: ÇİN 2022

Süper bilgisayarlar cephesinde son yıllarda yaşamaya alıştığımız olağanüstü hareketlilik hızını hiç kaybetmeden devam ediyor. Enteresandır ki, tüm bu hareketliliğin içinde yıllardan beri sabit olan belki de tek bir şey var: 

Tianhe-2

 Çin tarafından geliştirilen ve üretilen Tianhe-2 tam iki buçuk yıldan beri tahtını başka hiçbir süper bilgisayara kaptırmıyor ve dünyanın en güçlü süper bilgisayarlar listesinin en başında duruyor. Tianhe-2’nin bu olağanüstü performansı, bu yılın Temmuz ayında Almanya’nın Frankfurt kentinde düzenlenen Uluslararası Süper Bilgisayarlar Konferansı’nda bir daha perçinlendi. Bu gelişme artık ABD’yi biraz rahatsız etmeye başlamış olmalı ki, ABD Başkanı Obama kısa bir süre önce ilgili birimlere Tianhe-2’den çok daha güçlü bir süper bilgisayar yapılması için talimat verdi. Gelin, şimdi sadece devlerin sözünün geçtiği bu alandaki son gelişmelere beraber bir göz atalım.

Bir Çin Destanı: Tianhe-2 

Her zamanki gibi, Uluslararası Süper Bilgisayarlar konferansı bu yıl da sürprizlerle doluydu. Konferansa ev sahipliği yapan kent ise Frankfurt’tu (Almanya). Fakat konferanstan çıkan belki de en önemli sonuç ABD’nin süper bilgisayarlar alanındaki üstünlüğünü kaybettiğinin artık tescillenmesiydi. Gerçekten de henüz iki buçuk yıl öncesine kadar süper bilgisayarlar alanında mutlak söz sahibi olan ABD’nin bu alandaki gücü Çin’e karşı göreceli olarak geriliyor. Süper bilgisayarlar konusunda dünyanın önde gelen uzmanlarından Prof. Dr. Jack Dongarra’ya göre önümüzdeki yıllarda da bu alanda ABD’nin Çin’in önüne geçmesi biraz zor görünüyor. Bu durum özellikle ABD’deki bilişim çevrelerinde huzursuzluk yaratıyor.

Tianhe-2 Nedir?

İlk olarak Haziran 2013’te Top500 listesine hem de bir numaradan giren Tianhe-2 o tarihten bu yana gerçek bir destan yazıyor. Tianhe, Türkçe Samanyolu anlamına geliyor. Listeye girmesinin ardından beş dönem arka arkaya yani tam iki buçuk yıldır, zirveyi başka bir süper bilgisayara bırakmıyor. 

Haziran 2013’te hizmete alınan Tianhe-2’nin normal şartlar altında 2015’te yani ilk olarak bu yıl hizmete alınması bekleniyordu, fakat geliştirilmesinin sanıldığından daha kısa sürmesiyle planlanandan tam iki yıl önce hizmete girdi.

Tianhe-2 son olarak başarısını bu yılın Haziran ayında Almanya’nın Frankfurt kentinde açıklanan listeyle, ABD’nin gururu Titan’ı geride bırakarak perçinledi ve zirveye neredeyse kalıcı olarak yerleştiğini gösterdi. Tianhe-2, Çinli mühendisler tarafından ülkeyi dış teknolojilerden bağımsız kılacak bir devlet programı çerçevesinde geliştiriliyor. 

Süper bilgisayarda her ne kadar İntel mikroişlemciler kullanılsa da mikroişlemcilerin üzerinde çalıştırıldığı ana kartlar yine Çinliler tarafından geliştiriliyor. Uzun vadede ise kullanılan İntel mikroişlemcilerinin yerine yine aynı program çerçevesinde Çinli mühendisler tarafından geliştirilen Longsoon mikroişlemcilerin kullanılması planlanıyor. Diğer birçok rakibi gibi Tianhe-2 de işletim sistemi olarak Linux kullanıyor (Kylin Linux). Çin hükümeti Tianhe-2’yi simülasyonlarda, bilimsel araştırmalarda ve askeri alanda kullanıyor.

Örneğin ABD’nin ünlü bilişim dergilerinden Wired daha 2013’te ABD’nin süper bilgisayarlar yarışında Çin’in gerisinde kalmasını eleştiriyor ve bunun ABD’nin artık eskisi kadar süper bilgisayar teknolojisine para harcamadığının bir kanıtı ve sonucu olduğunu vurguluyordu. 

Süper bilgisayar teknolojisinin geleceğin teknolojilerinin geliştirilmesinde kullanılan vazgeçilmez bir altyapı sunduğunu belirten dergi, çok çekirdekli mikroişlemcilerden Apple iPhone ve Google veri merkezlerine kadar en ileri teknoloji ürünlerinin süper bilgisayarlar sayesinde geliştirildiğini hatırlatıyor. 

Tüm bu gelişmeler zamanın başkanı ABD Başkanı Obama’nın da kulağına gitmiş olmalı ki, bu son listenin açıklanmasından hemen sonra Obama, Tianhe-2’den 30 kat daha hızlı bir süper bilgisayarın yapımı için ilgili birimlere talimat vermiş.

 Fakat buradaki tek sorun söz konusu süper bilgisayarın tam olarak ne zaman geliştirilebileceğinin hiç kimse tarafından bilinmemesi. Sonuç olarak, Tianhe-2’den hem de 30 kat daha hızlı bir süper bilgisayarın yapımı için hayal gücü sınırlarını zorlayan bir talimatın verilmesi bile, ABD’nin bu alanda Çin’e karşı düştüğü ümitsiz durumu gösteriyor. 

Bir Çin Destanı: Tianhe-2 Devamı

Her zamanki gibi, Uluslararası Süper Bilgisayarlar konferansı bu yıl da sürprizlerle doluydu. Konferansa ev sahipliği yapan kent ise Frankfurt’tu (Almanya). Fakat konferanstan çıkan belki de en önemli sonuç ABD’nin süper bilgisayarlar alanındaki üstünlüğünü kaybettiğinin artık tescillenmesiydi. Gerçekten de henüz iki buçuk yıl öncesine kadar süper bilgisayarlar alanında mutlak söz sahibi olan ABD’nin bu alandaki gücü Çin’e karşı göreceli olarak geriliyor. Süper bilgisayarlar konusunda dünyanın önde gelen uzmanlarından Prof. Dr. Jack Dongarra’ya göre önümüzdeki yıllarda da bu alanda ABD’nin Çin’in önüne geçmesi biraz zor görünüyor. 

Bu durum özellikle ABD’deki bilişim çevrelerinde huzursuzluk yaratıyor. İlk olarak Haziran 2013’te Top500 listesine hem de bir numaradan giren Tianhe-2 o tarihten bu yana gerçek bir destan yazıyor. Tianhe, Türkçe Samanyolu anlamına geliyor. Listeye girmesinin ardından beş dönem arka arkaya yani tam iki buçuk yıldır, zirveyi başka bir süper bilgisayara bırakmıyor. Haziran 2013’te hizmete alınan Tianhe-2’nin normal şartlar altında 2015’te yani ilk olarak bu yıl hizmete alınması bekleniyordu, fakat geliştirilmesinin sanıldığından daha kısa sürmesiyle planlanandan tam iki yıl önce hizmete girdi. Tianhe-2 son olarak başarısını bu yılın Haziran ayında Almanya’nın Frankfurt kentinde açıklanan listeyle, ABD’nin gururu Titan’ı geride bırakarak perçinledi ve zirveye neredeyse kalıcı olarak yerleştiğini gösterdi. 

Tianhe-2, Çinli mühendisler tarafından ülkeyi dış teknolojilerden bağımsız kılacak bir devlet programı çerçevesinde geliştiriliyor. Süper bilgisayarda her ne kadar İntel mikroişlemciler kullanılsa da mikroişlemcilerin üzerinde çalıştırıldığı ana kartlar yine Çinliler tarafından geliştiriliyor.

 Uzun vadede kullanılan İntel mikroişlemcilerinin yerine yine aynı program çerçevesinde Çinli mühendisler tarafından geliştirilen Longsoon mikroişlemcilerin kullanılması planlanıyor. Diğer birçok rakibi gibi Tianhe-2 de işletim sistemi olarak Linux kullanıyor (Kylin Linux). Çin hükümeti Tianhe-2’yi simülasyonlarda, bilimsel araştırmalarda ve askeri alanda kullanıyor.

Tianhe-2 ilk defa Haziran 2013’de Titan’ın tahtını elinden alarak dünyanın en güçlü süper bilgisayarı seçildi. O tarihten bu yana listenin ilk beşi hiç değişmedi: 

• Tianhe-2 (Çin),
•  Titan (ABD), Sequoia (ABD),
•  K Computer (Japonya) 
• Mira (ABD

Süper bilgisayarların en önemli uygulama alanlarının başında sivil ve askeri alanda benzetim (simülasyon) amaçlı kullanılmaları geliyor. Bunu ekonomi ve finans dünyasındaki borsa tahminleri, ekonomik risk analizleri, askeri alanda eskimiş nükleer silahların ömrünün uzatılması için gerekli benzetimlerin yapılması, yeni nesil nükleer bombaların geliştirilmesi ve nükleer patlamaların etkilerinin araştırılması, füze yörüngesi izleme ve kriptoloji alanındaki kullanımı izliyor. 

Süper bilgisayarlar ayrıca iklim modelleme araştırmalarında (volkan patlamalarının önceden tahmini, hava durumu tahminleri), astrofizik alanında (yıldızların içyapılarının incelenmesi), otomotiv, havacılık ve uzay endüstrisinde (otomobil, hava ve uzay taşıtlarının tasarımı, çarpışma testleri) ve tıp alanında özellikle DNA yapısının ve protein özelliklerinin araştırılmasında ve yeni ilaçların geliştirilmesinde kullanılıyor.