Karma gerçeklik nedir? Nerelerde Kullanılır? 2022

Sanal gerçeklik (Virtual Reality-VR) ve artırılmış gerçekliği (Augmented Reality- AR) birlikte kullanılmasına Karma gerçeklik deniyor. Karma gerçeklikte özel gözlükler ve akıllı cihazlar yardımıyla kameralardan alınan görüntüyle sanal nesneler bir arada kullanılıyor. Kimi zaman kamera görüntüsü hologram gibi sanal bir ortama aktarılıyor, kimi zaman da sanal nesneler kameradan alınan görüntüye yerleştiriliyor. Bu sayede uzaktan çalışma, birlikte tasarım ve geliştirme yapma gibi süreçlerde daha verimli geliştiriliyor. Ancak bu teknolojinin pratik kullanılabilmesi için mevcut yazılım ve donanımlar henüz yetersiz. Bilişim teknolojilerinde akıllı telefonlardan sonraki dalganın karma gerçeklik olacağı düşünülüyor.

Bu nedenle birçok büyük bilişim firması bu alanda çalışmalar yapıyor. Teknoloji düzeyini gösteren bu çalışmalara ait örnek uygulamalar ilgi çekici olsa da pratikte kullanılabilecek düzeyde olgunlaşmış ürünler henüz yaygın değil.

Geçtiğimiz günlerde Microsoft, Mesh adındaki karma gerçeklik uygulama platformu tanıttı. Yazılımcılar Mesh’i kullanarak karma gerçeklik sistemlerini kullanabilecek.

Karma gerçeklik Nerelerde kullanılır?

ABD ordusu da yakın bir zamanda Microsoft’un HoloLens tabanlı karma gerçeklik gözlüklerini kullanmaya başladı. Askeri kullanımlar için özelleştirilmiş sürümlerden 120.000 tanesi temin edilmesi amacıyla 22 milyar dolarlık bir anlaşma imzalandığı açıklandı. Geliştirilecek gözlükler termal görüş ve gece görüşü gibi özelliklerinin yanı sıra sensörlerden toplanan verilerin derlenerek anlaşılır şekilde sunulmasını da sağlıyor. Ayrıca gözlükler eğitim amaçlı askeri karma gerçeklik uygulamalarında da kullanılabilecek. Facebook ise yeni tanıttığı bileklikle karma gerçeklik uygulamalarında etkileşimi artırmayı amaçlıyor.

Karma Gerçeklik Nasıl çalışır?

Hareket etmek için sinir sisteminin yaydığı elektromanyetik enerjiyi ölçerek çalışan bileklik sayesinde, parmağınızı sağa sola hareket ettirerek karma gerçeklik uygulamasındaki sanal bir nesneyi kontrol edebilir. Elinizin altındaki klavye varmışçasına yazı yazabilirsiniz. Henüz kendini ispatlamış olmasa da bu tür ürünler karma gerçekliğin heyecan verici potansiyelinin bizlere gösteriyor. Birçok firma geleceği bu alanda görüyor. Hatta Facebook mevcut mühendislerinin beşte birini bu alanda çalıştığını ifade ediyor. Apple da kendi karma gerçeklik gözlüğünü geliştirmek için çalışmalara devam ediyor. Önümüzdeki yıllarda telefonlar yerini gözlüklere bırakırsa şaşırmayın.

Karma gerçeklik nedir?

Karma gerçeklik (MR), sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) özelliklerini bir araya getiren yeni bir teknolojidir. Microsoft HoloLens gibi karma gerçeklik gözlükleri, oyun dünyasında karma gerçeklik deneyimleri için yeni olanaklar sunuyor. Başa takılan bu ekranlarda, kullanıcının etrafının sürekli olarak haritasını çıkaran kameralar bulunuyor. Bu aygıtlar için tasarlanmış oyunlar oynadığınızda, karakterler içinde olduğunuz fiziksel dünyada dolaşabilir ve hatta koltuğunuzda yanınıza oturabilir.

Ancak karma gerçekliğin oyunlar dışında uygulama alanları da var. Sanatçılar, tasarımcılar ve reklam verenler, yıllardır hikayeleri anlatmak ve insanları yeni yollarla etkileşime geçirmek için 3D’yi kullanıyor. Artık 3D çalışmalarını gerçek dünyaya daha iyi bir şekilde getirmek için karma gerçeklik deneyimlerini de kullanabilecekler.

VR, AR ve MR özellikleri

Sanal gerçeklik (VR)

VR deneyimi, temel bir göreve sahip ekipmanla bilgisayar tarafından oluşturulan bir simülasyona girmeyi içerir. VR gözlükleri, gerçek dünyayı görmenizi engelleyerek sizi tamamen sanal dünyalara çeker. Gözlükte bulunan çok sayıda sensör ve teknoloji, hareketlerinizi sanal dünyaya taşır. Ardından bu bilgiler, sanal dünyadaki hareketlerinizi belirlemek için kullanılır (bazen bu bilgiler, bir avatar olarak vücut bulur).

Artırılmış gerçeklik (AR)

AR deneyimleri, önünüzdeki gerçek dünyaya dijital nesneler ekler. AR, gördüğünüz şeylerle bir bütün haline gelen dijital içerikler sunar. Bu içerikleri özel AR gözlükleri veya telefonunuzdaki, tabletinizdeki ya da başka bir aygıtınızdaki kamerayla görebilirsiniz.

Karma gerçeklik (MR)

VR ve AR, karma gerçeklikte birleşiyor. Araştırmacılar Paul Milgram ve Fumio Kishino, 1994 yılında tamamen gerçek ortamlar ile tamamen sanal ortamlar arasındaki ortamı tanımlamak için bu terimi buldular. Bu günlerde karma gerçeklik, gerçek ve sanal öznelerle nesnelerin gerçek zamanlı olarak etkileşime girdiği ve hem gerçek hem sanal bileşenlerle etkileşime girebildiğiniz ortamları tanımlar. Bunun için bir gözlük takmanız gerekir. Gerçek dünyayı görebilmek için bu gözlükte saydam bir lens veya kamera olmalıdır. Windows Mixed Reality gözlüğünün, kameralı bir VR gözlüğü olduğunu unutmayın.

Dünya ve donanım farklılıkları

• Dünya: VR’da gerçek dünyadan tamamen koparsınız. AR ve MR’da gerçek dünya, deneyime dahil olabilir ve dijital öğelerle zenginleştirilip karma hale getirilebilir.
• Donanım: Üç deneyim için de bir aygıta ihtiyacınız vardır. VR deneyimlerinde, gerçek dünyayı görmenizi tamamen engelleyen bir gözlük takarsınız. AR deneyimlerini gerçekleştirmek için akıllı telefon gibi bir aygıt kullanabilirsiniz. MR deneyimlerinde ise gerçek dünyayı da görmenize olanak tanıyan Microsoft HoloLens, HTC Vive veya Magic Leap gibi bir gözlük kullanırsınız.

VR, AR ve MR uygulamaları

Oculus gibi VR gözlüklerinin genel kitleler tarafından giderek daha fazla kullanılmasıyla VR’ın oyun ve sinemadaki uygulamaları oldukça yaygın hale geldi. Gişe rekorları kıran filmlerden, Orta Çağ Avrupa’sı veya Alkol Yasağı dönemindeki Chicago gibi tarihi ortamlardan ve favori atari oyunlarından ilham alan VR oyunları bulunur.  COVID-19 salgını nedeniyle sinemaların kapatılmasının ardından yeni eserler üretmek için VR kullanmaya yönelen birçok yönetmen, izleyicilerin karakterlere dönüşmesine veya diledikleri sonu seçmelerine olanak tanıyan bu formatın olağan dışı olanaklarından yararlanmaya başladı.

AR, eğlence sektöründe sinema ve oyun dahil olmak üzere birçok uygulama alanına sahiptir. Dünya çapında milyonlarca insanın çizgi film karakterleriyle dolu, gerçekliğin ve kullanıcı ortamının daha büyülü olduğu bir dünyaya girdiği Pokémon Go (2016), viral hale gelen bir AR uygulamasının belki de en bilinen örneğidir.

Üç teknolojinin en yenisi olan MR’da ise eğlence uygulamaları daha ilk günlerinde sayılır. Angry Birds FPS, Magic Leap gözlüğü aracılığıyla domuzları gerçek dünyanıza yerleştiren uzamsal bir oyun deneyimidir.

Diğer sektörler:

VR ve AR; mimari, sağlık ve eğitim gibi çeşitli sektörlerde yerleşik olarak kullanılmaktadır. Karma gerçeklik teknolojileri, kabul görmeye başlanmış, gelecek umut eden işleyişlere sahiptir.

Mimari 

VR deneyimleri, konsept aşamasında olan binaları fark etme fırsatı sunarak mimari camiasında çığır açtı. Müşteriler eskiden 3D modeli görmek için uzun mesafeler harcamak zorunda kalırken artık bir gözlüğe ve sanal binanın “anahtarına” yani bir uygulamaya ve projeye ulaşım fırsatın sahip olan herkes alanı sanal olarak yaşayabilir.  AR, insanların gerçek yaşam alanlarında sanal değişiklikler yapmasına olanak tanır. Oturma odanızda yeni mobilyaların nasıl görüneceğini veya duvarınızda farklı boya renklerinin neler yapabileceğini görebilirsiniz.

Sağlık

Sağlık sektöründe sanal gerçeklik, cerrah adaylarının süreci daha deneyimli meslektaşlarının gözünden görmesini sağlarken, önceden hazırlanmış senaryolar cerrahları acil ve nadir vdurumlara karşı hazırlayabilir ve bunlara yönelik tepkileri üzerinde çalışmalarına olanak tanıyabilir. Sağlık sektöründe kullanılabilecek birçok MR uygulaması, cerrahların ameliyat sırasında hastanın cildi altındaki kan damarlarını ve kemikleri görebilmesini sağlayabilir.

Eğitim

Üç teknoloji de sınıfta öğrenmeyi daha ilgi çekici hale getirerek ve çeşitli ortamlarda kapsamlı eğitim fırsatları oluşturarak etkileyici eğitim deneyimleri sunmaktadır.

Özel eğitim

Otizm gibi normal şartlarda sosyal ortamlardan kaçınan ve maruz kaldığında büyük tepkiler veren özel gereksinimli bireyler için oldukça işlevsel olan anında durdurulabilen market, sahne, okul gibi deneyimleri sağlayan bir fırsat oluşturur.