TR 
EN 
Blockchain nedir? Blokchain teknolojisinin ne olduğundan bahsetmeden önce biraz tarihine inelim;
Blockchain Teknoloji Tarihi
Bitcoin’i ilk dünyaya tanıtan ve kimliği bugüne kadar hala bilinmeyen Satoshi Nakamoto, 2008 yılında Blockchain kavramını tanıttı. Blockchain’e çok benzeyen başka bir şifreli yapının 1991 yılında bir araştırma projesi olarak kullanıldığına dair de bilgiler mevcuttur.
İlk yaygın kullanımını 2009 yılında Bitcoin ile elde eden Blockchain, o zamandan beri çeşitli kripto para birimleri, merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamaları, nitelikli fikri tapu (NFT) ve akıllı sözleşmelerin kullanılmasıyla Blockchain’lerin kullanımı artmıştır. Ağdaki tüm işlemleri ve kayıtları içeren Bitcoin Blockchain dosya boyutları zamanla önemli ölçüde artmaya devam etmiştir. Ağustos 2014’e kadar 20 gb’a ulaştı ve 2020’nin başlarında 200 gb’ı aştı.
Blockchain Nedir?
Blockchain; bazen dağıtılmış defter teknolojisi (Distributed Ledger Technology) olarak adlandırılır, bir bilgisayar ağının düğümleri arasında paylaşılan dağıtılmış bir veri tabanıdır. Veri tabanı olarak Blockchain, bilgileri dijital formatta saklamaktadır. İş ağında yer alan işlemlerin kaydedilmesinde kolaylık sağlar, bu sistem üzerinde değişiklik yapılamayan bir defter olarak da düşünülebilir.
Verileri herkes görebilir ama bozamazlar. İşlemlerin güvenli ve merkezi olmayan bir kaydını tutmak için kripto para birimi sistemlerinde, Bitcoin gibi, önemli bir role sahiptir. Blockchain’in getirdiği yenilik, bir veri kaydının güvenliğini ve doğruluğunu garanti etmesi ve üçüncü tarafa gerek duymaksızın güven oluşturmasıdır. Yani kısaca sistemin değiştirilmesini, hacklenmesini veya manipüle edilmesini imkânsız hale getiren bir bilgi kayıt yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tipik bir veri tabanı ile Blockchain arasındaki kilit nokta, verilerin nasıl yapılandırıldığıdır. Blockchain bilgileri gruplar halinde bir araya toplar, blokların belirli depolama kapasiteleri vardır ve doldurulduğunda kapatılır. Kapatıldıktan sonra önceden doldurulmuş bloğa bağlanır ve bir veri zinciri oluşturur.
Blockchain’in önemli olmasının nedeni: İş bilgi üzerinde ilerler ve bilgi ne kadar hızlı ve doğru olursa o kadar iyi olur. Blockchain anlık, paylaşılan ve tamamen şeffaf bilgiler sağladığından ötürü bu bilgileri iletmek için idealdir, kişiler bir işlemin tüm detaylarını etraflıca görebilir.
Blockchain Nasıl Çalışır?
Her zincir bloklardan ve üç temel öğeden oluşur:
● Bloktaki veriler
● Nonce – “yalnızca bir kere kullanılabilen sayı” Blockchain’deki bir nonce, bir blok oluşturulduğunda rastlantısal oluşturulan ve daha sonra hash’ı oluşturan sayıdır.
● Hash – “özet fonksiyon”, Nonce’ye bağlı bir sayıdır. Bitcoin hashları için bu değerler fazla sayıda sıfırla başlamalıdır (yani aşırı derecede küçük olmalı.)
Bir zincirin ilk bloğu oluşturulduğu zaman, bir nonce şifreleme hashı oluşturmaktadır. Bloktaki veriler imzalı sayılır ve aksi durum olmazsa ebediyen nonce ve hasha bağlı kalır.
● Blockchain, birbirine “zincirlenmiş” ve karmaşık matematik problemleriyle korunan şifreli veri bloklarından oluşan dijital veri tabanıdır.
● Noncelar ve hashları eşleştirmeyi içeren matematik problemlerinin daha sonra değiştirilmesi imkânsıza yakındır, blok zincirindeki geçmiş eylemlerin kaydının doğruluğu son derece yüksektir.
● Blockchain, düğümler arasında eşit dağılır, hiçbir kuruluşun onu değiştirmemesini sağlar. Blockchain’in anonim olması, merkezi olmaması ve hacklenemez oluşu onu farklı kılan özellikleridir.
Blockchain Ağ Türleri
Halka açık Blockchain ağları: Herkese açık ve herkesin katılım sağlayabileceği Blockchain’lerdir (bitcoin gibi). Dezavantajları arasında işlemler için çok az veya hiç gizlilik olmaması ve zayıf güvenlik sayılabilir. Bunlar Blockchain’in kurumsal kullanım durumu için önemli hususlardır.
Özel Blockchain ağları: Halka açık Blockchain ağına benzeyen özel bir Blockchain ağı, eşler arası bir ağdır ve merkezi değildir. Fakat bir kuruluş ağı yönetir, kimin katılabileceğini kontrol eder, bir protokol yürütür ve paylaşılan defteri tutar. Bu katılımcılar arasındaki güveni önemli ölçüde artırır. Özel bir Blockchain, kurumsal bir güvenlik duvarının arkasında çalıştırılabilir.
İzinli Blockchain ağları: Özel bir Blockchain kuran işletmeler genellikle izinli bir Blockchain ağı kurar. Herkese açık Blockchain ağlarının da izinli olabileceğine dikkat etmek önemlidir. Bu durum ağa kimin ve hangi işlemlere katılmasına izin verildiğine sınırlamalar koyar. Katılımcıların katılmak için davet veya izin almaları gerekmektedir.
Kurul Blockchain ağları: Birden fazla kuruluş, bir blok zinciri sürdürme sorumluluklarını paylaşabilir. Bu önceden seçilmiş kuruluşlar, kimin işlem gönderebileceğini veya verilere erişebileceğini belirler. Kurul Blockchain’i, tüm katılımcıların izin alması ve ortak bir sorumluluğa sahip olması gerektiğinde iş için uygundur.
Blockchain’in Avantajları ve Dezavantajları
Avantajlar:
Blockchain’in en büyük avantajlarından biri sağladığı güvenlik düzeyidir. Bu ayrıca Blockchain’lerin hassas verileri çevrimiçi işlemlerden koruyabileceği anlamına gelmektedir. Hızlı ve kolay işlemler arayan herkes için Blockchain bunu da sunuyor. Diğer işleme metotlarının tamamlanması günler sürerken, Blockchain bunu birkaç dakikada yapabiliyor. Ayrıca finansal kurumlardan veya devlet kuruluşlarından üçüncü taraf müdahalesi yoktur.
Dezavantajlar:
Blockchain ve kriptografi, genel ve özel anahtarların kullanımını içerir ve bilinene göre özel anahtarlarla ilgili sorunlar yaşanmıştır. Bir kullanıcı özel anahtarını kaybederse, zorluklarla karşılaşabilmektedir ve bu da dezavantaj durumu oluşturmaktadır. Diğer bir dezavantaj, node(açık Blockchain ağlarına gönüllü biçimde bağlanan, kuralları izleyip bilgi paylaşan diğer bilgisayarlara bağlı bilgisayarlardır.) başına işlem sayısı sınırlı olduğundan ölçeklenebilirlik kısıtlamalarıdır. Bundan ötürü, birden çok işlem yapmak ve diğer görevleri tamamlamak birkaç saat alabilir. Ayrıca Blockchain’in diğer bir önemli dezavantajı da kaydedildikten sonra bilgileri değiştirmenin veya yeni bilgiler eklemenin zor olmasıdır.